In memoriam - Machteld Maris
“If I can’t dance to it, it’s not my revolution” Machteld Maris, 1970 – 2020
If I can’t dance to it, it’s not my revolution schreef Emma Goldman, wier archieven bewaard worden bij het IISG. Het is een quote die Machteld als geen ander past. Voor het ‘Festival van de Opstand’ dat zij organiseerde in 2018 liet ze het op T-shirts drukken, en zelfs de zuilen van de kantine van het IISG liet zij ermee beplakken als statement.
Voor Machteld moest werk een feest zijn om te doen en om te ervaren, bóvenal moest het goed zijn. Als het niets grootst en meeslepend kon, waarom zou je er dan überhaupt aan beginnen?
In haar tijd bij het IISG zette ze het ene na het andere succesvolle evenement op poten. Een allerminst bescheiden greep: Wim Kok tapes, De Lage Lonen Show, de presentatie van het boek Vijf Eeuwen Migratie, meerdere edities van de Volkskrant IISG Scriptieprijs, jubileumactiviteiten rondom het 125-jarig bestaan van de ANDB (waarvoor zij zelf in de huid kroop van Betje Lazarus in de Burcht), de presentatie van het Slavernij onderzoek; alles zat even strak en goed in elkaar. En, If you can’t dance to it, Machteld was dol op dansen en met haar enthousiasme heeft zij dit een vast onderdeel gemaakt van personeelsborrels en recepties.
Een scherpe, alerte en bevlogen houding is wat Machteld typeerde. Een powervrouw. Al gaf haar onconventionele en losse voorkomen wel eens andere eerste indruk, ze wist bijzonder goed wat ze wilde en hoe ze dat voor mekaar moest boksen. Machteld was overrompelend en ontregelend. Je zou haast zeggen anarchistisch, hetgeen goed bij het IISG past gezien de grote anarchisten collectie die daar ligt. Je kon iets met haar voorbereiden, tóch pakte het totaal anders en zelfs beter uit dan je eerst had bedacht. Stronteigenwijs, verfrissend, wars van theoretische by the book communicatieprincipes en jargon, maar wat ze deed stond als een huis. Met haar intuïtie, kundigheid, enorme netwerk en charme kreeg ze zo ontzettend veel voor elkaar. Bijzonder is ook dat ze binnen de kortste keren een diepgevoelde band had met zowel de collecties als het onderzoek en de maatschappelijke relevantie daarvan bijzonder goed inzag.
Als collega kon ze bij iedereen, of het nou de directeur of de jongste bediende was, op ieder moment je kamer binnenkomen zeilen. Zonder enige introductie riep ze dan dat ze het ergens niet mee eens was, dat ze een goed plan had of dat ze je ergens voor wilde inzetten. Met haar aanstekelijke enthousiasme en energie ging je daarin in mee - simpelweg omdat het Machteld was.
Machteld Maris was als senior communicatie adviseur verbonden aan het Humanities Cluster, maar bovenal aan het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis (IISG). Machteld is ontstellend snel van ons heengegaan nadat in februari een ongeneeslijke hersentumor bij haar werd geconstateerd. Alle medewerkers van het IISG en het Humanities Cluster van de KNAW gaan haar ontzettend missen.
