De Lavrov-Goc bibliotheek ontsloten

21 March 2019 - 17:26

Nog een paar maanden en dan is het zover. Naar verwachting in juni 2019 zal het IISG – met gepaste trots – de Lavrov-Goc bibliotheek ontsluiten. Deze collectie van ruim 12.000 boeken en pamfletten vormde vanaf 1902 de partijbibliotheek van de Russische Partij Socialisten-Revolutionairen.

Tot de Lavrov-Gocbibliotheek behoren ook boeken afkomstig uit de privécollecties van Marx en Engels. Wanneer deze boeken en revolutionaire pamfletten door je handen gaan, voel je dat er iets broeide in het laattsaristische Rusland, je voelt dat de revolutie op het punt staat om uit te breken. Sommige titels liegen er ook niet om: Doloj carja! – Weg met de tsaar! of Doloj samoderžavie! – Weg met de alleenheerschappij!

De bibliotheek, oorspronkelijk opgebouwd door zijn naamgever, de Russische socioloog en revolutionair Pjotr Lavrov, bevond zich aanvankelijk in Parijs en vanaf de jaren '20 in Praag. Toen Tsjechoslowakije eind jaren '30 door Nazi-Duitsland werd bezet, heeft IISG-bibliothecaresse Annie Adama van Scheltema de collectie ternauwernood weten de redden, door haar naar Amsterdam te halen.

Nu, tachtig jaar later, is deze bibliotheek onder het stof vandaan gehaald. De boeken zijn oud. Kaften zijn aangetast door leerrot en vermolming en het papier is soms broos. Daarom verpakken we een groot deel van de boeken in nieuwe omslagen en portefeuilles. De meeste titels zijn uitgegeven tussen 1900 en 1917, aan de vooravond van de Russische revolutie; de rest dateert voornamelijk van de tweede helft van de negentiende eeuw.

Boek uit de Lavrov bibliotheek voor ompakken

De afdeling collectieverwerking van het IISG legt momenteel de laatste hand aan het opstellen van een catalogus. Daarmee wordt deze belangrijke historische collectie binnenkort beschikbaar voor het publiek. De bibliotheek is een ware schat aan historisch bronnenmateriaal. Het merendeel van de boeken en pamfletten gaat over de prangende politieke en sociale vraagstukken van laattsaristisch Rusland. Onderwerpen als landverdeling, kiesrecht, de achturige werkdag en de rol van de vrouw in de samenleving komen veelvuldig aan bod. Daarnaast bevat de bibliotheek veel werken van politiek-filosofische aard, die gaan over grote zaken als het kapitalisme, het materialisme en het socialisme. Met enige regelmaat tref je verhandelingen aan van Karl Marx en Friedrich Engels – en nog vaker reflecties op hun werk door andere denkers.

Hou deze website in de gaten. De komende tijd zullen wij hier met regelmaat spannende informatie met u delen over deze bijzondere collectie. Binnenkort volgen portretten van de verzamelaars, de markante revolutionairen Pjotr Lavrov en Michael Goc.