Nieuwe leerstoel voor onderzoek naar slavernij, verzet en kolonialisme
De Radboud Universiteit en het IISG stellen gezamenlijk de bijzondere leerstoel Global Histories of Labour and Colonialism in, die per 1 februari 2024 vervuld zal worden door Matthias van Rossum.
De leerstoel richt zich op de geschiedenis van slavernij, gedwongen arbeid en verzet in relatie tot koloniale expansie. De leerstoel heeft tot doel om nieuwe inzichten te verkrijgen over het Nederlandse en Europese koloniale verleden door bronnen en perspectieven van onderaf te bestuderen.
Matthias van Rossum licht toe: ‘Afgelopen vijf eeuwen hebben de geschiedenissen van kolonialisme en gedwongen arbeid de wereld zoals wij die kennen vergaand gevormd. Het is van groot belang dat om de enorme impact daarvan beter te begrijpen, zowel maatschappelijk als wetenschappelijk. Daarvoor zijn nieuwe perspectieven van belang, maar ook nieuw onderzoek dat zich richt op onderbelichte aspecten en actoren van deze geschiedenis, zowel in de (voormalig) gekoloniseerde gebieden als in Nederland. Van verzet door slaafgemaakten in Indonesië tot de gevolgen van koloniaal profijt in Nederland en Europese achterland.’
Als bijzonder hoogleraar zal Matthias van Rossum bijdragen aan de vakgroep Economische, Sociale en Demografische Geschiedenis van de Radboud Universiteit. Hij is verbonden aan het IISG in Amsterdam als senior onderzoeker. Het IISG onderzoekt de geschiedenis van arbeid en ongelijkheid vanuit een mondiaal perspectief. In het onderzoek en onderwijs van de vakgroep ESDG van de Radboud Universiteit staat het leven van gewone mensen centraal aan de hand van de geschiedenis van familie en het gezin, migratie en kolonialisme.
‘Ik hoop met mijn onderzoek en projecten bij te kunnen dragen aan het waardevolle onderzoek en onderwijs rond onder meer slavernij en kolonialisme dat aan de Radboud Universiteit wordt verricht. Deze verbintenis biedt de mogelijkheid om de dwarsverbanden tussen het werk dat in Amsterdam en Nijmegen gebeurt te verstevigen.’
Onderzoek en samenleving
Matthias van Rossum heeft afgelopen jaren veel onderzoek verricht naar de koloniale geschiedenis en in het bijzonder het nog altijd onderbelichte Aziatische slavernijverleden. Vanuit zijn onderzoek heeft hij op verschillende manieren bijgedragen aan maatschappelijke vragen rond het koloniale en slavernijverleden. Hij adviseerde onder meer het Rijksmuseum voor de tentoonstelling over Slavernij (2021) en de Raad voor Cultuur bij adviezen over het slavernijmuseum en koloniale archieven. Van Rossum was vorig jaar een van de samenstellers van de studie Staat en Slavernij over het Nederlandse koloniale slavernijverleden, die dit voorjaar wordt opgevolgd met een kennisagenda. Eerder droeg hij bij aan de studies van het slavernijverleden van Amsterdam en Utrecht.
De onderzoeksagenda van de leerstoel wordt versterkt door een aantal projecten onder leiding van Matthias van Rossum. Zo onderzoeken het NWO project Resisting Enslavement en het aankomende ERC Consolidator project Voices of Resistance vormen van verzet, de stemmen en perspectieven van slaafgemaakten in de Indische Oceaan, de Indonesische archipel en Atlantische wereld. Dit draagt bij aan het project Exploring Slave Trade in Asia dat met een internationale database de slavenhandel in Azië beoogt te reconstrueren. Het infrastructuurproject GLOBALISE maakt nieuwe manieren van onderzoek mogelijk voor het gedigitaliseerde VOC archief. Tezamen proberen deze projecten het koloniale en slavernijverleden op nieuwe manieren te begrijpen.
