Twee decennia FNV vakbondserfgoed toegankelijk
Het IISG en de FNV hebben een grote sprong voorwaarts gemaakt met het toegankelijk maken van het FNV-erfgoed. Het gehele archief van de federatie is nu via de studiezaal te raadplegen.
Het FNV-archief bevat een enorme rijkdom aan informatie over het werk van de vakfederatie en de bij de FNV aangesloten vakbonden. Hoe ging het er aan toe bij de FNV? Wat was het beleid? Welke ideeën, contacten en activiteiten heeft de vakbeweging ontwikkeld? Voor het eerst kunnen onderzoekers en belangstellenden twee decennia FNV-archief zelf zien en op een snelle manier toegang krijgen tot de informatie waarnaar ze op zoek zijn.
Mijlpaal!
In maart 2017 startte het FNV-archiefproject. Een team van vier archiefmedewerkers heeft na het zorgvuldig beschrijven en verzorgen van 785 meter ruw materiaal de eerste grote mijlpaal bereikt: het archief van de vakfederatie is af. Het archief is een stuk gebruiksvriendelijker nu alle dubbele stukken en onbelangrijke administratieve stukken zijn verwijderd. Het resultaat is een mooi geordend archief van 286 meter.
Twee decennia vakbondsverleden
Alles waarmee de FNV zich sinds haar oprichting in 1976 bezig hield is terug te vinden: van de vergaderingen van het Federatiebestuur, de Federatieraad en het Congres tot de correspondentie en beleidsnota’s van de FNV-bestuurders. Ook alle documenten van commissies, werkgroepen en andere FNV-organen zijn bewaard gebleven.
Wilt u op zoek naar een actie die de FNV voerde in de jaren tachtig? Dan kunt het terugvinden in het archief van de beleidsafdelingen.
De FNV zette zich als grootste vakfederatie in voor de belangen van werknemers in de breedste zin van het woord. Door invloed uit te oefenen op sociaal-economisch beleid en de arbeidsmarkt, door te strijden voor een betere positie van migranten, vrouwen en jongeren of heel praktisch beroepsopleidingen en juridische steun te organiseren. Maar het hield niet op bij de directe belangen van werknemers. Ook verbeteringen op het gebied van het milieu, ruimtelijke ordening, vredesvraagstukken en internationale solidariteit stonden op de agenda.
De vakbeweging voor nieuwe uitdagingen
Nieuwe ontwikkelingen betekenden nieuwe antwoorden van de vakbeweging, zowel binnen de eigen organisatie als daar buiten. Schommelingen in het aantal leden en samenwerking tussen de bonden maakten vernieuwing noodzakelijk. Maar ook grote ontwikkelingen zoals flexibilisering, robotisering en globalisering moest de vakbeweging het hoofd bieden. Het FNV-archief biedt waardevolle aanknopingspunten om de opstelling van de vakbeweging te reconstrueren.
Al vroeg in de jaren tachtig werd het gevaar van flexibilisering breed gesignaleerd in de vakbeweging, onder andere door het FNV-vrouwensecretariaat. Tijdens het toegankelijk maken van het FNV-archief kwam ook het rapport Alledaagse flexibilisering boven water drijven. In dit rapport uit 1998 doen vakbondsbestuurders Catelene Passchier en Wim Sprenger uitgebreid verslag van hun onderzoek ‘naar de praktijk van flexibele arbeidsrelaties onder vakbondsbestuurders, klachtenbehandelaars en ondernemingsraden’. Niet alleen bieden zij een scherpe analyse van de typen flexibele arbeidsrelaties die destijds voorkwamen, zij evalueren ook de totstandkoming van het Flexakkoord in 1996, wat de basis zou vormen voor de Wet Flexibiliteit en Zekerheid van drie jaar later.
Beste mijnheer Stekelenburg
Opvallend is dat medewerkers en bestuurders ondanks hun drukke werkzaamheden de tijd namen om op vragen en meningen van leden te reageren. In het archief zijn veel voorbeelden van brieven te vinden, waarin persoonlijke problemen of standpunten aan “de Bond” worden voorgelegd. Soms volgt hierop een uitgebreid en gedetailleerd antwoord. Zo krijgt Stekelenburg van een lid uit Tilburg ter lering een brochure van Marx opgestuurd, waarop hij reageert met: “Het is goed bij het dagelijks werk je af en toe weer eens bezig te houden met wat grote denkers uit het verleden zoal geschreven hebben. Dat is het belang van geschiedenis en het belang van grote historici.”
Digitaal verleden
Het papieren archief eindigt in 1999 omdat de FNV daarna overging op een digitaal archiefsysteem en het papier werd vernietigd. Op het IISG is een digitale kopie hiervan aanwezig, die toegankelijk zal worden zodra de technische infrastructuur hiervoor aanwezig is. Het project gaat nu verder met de archieven van aangesloten bonden, te beginnen met de ambtenaren (ABVA-KABO) en de bouw (FNV Bouw).
More info:
