Bloedmooi op de barricaden
De Commune is een levende legende, die niet alleen een lange periode maar ook de hele wereldbol omspant. Historicus Dennis Bos is in deze mer à boire gesprongen en heeft er met verve een boek over geschreven, dat op de historische dag 18 maart 2014 in Amsterdam werd gepresenteerd.
Bloed en Barricaden, de Parijse Commune herdacht, telt 750 bladzijden. Niet verwonderlijk, want Bos behandelt de wordingsgeschiedenis van de legende in verschillende kringen (van anarchisten tot maoisten), sferen (van erotiek tot vluchtelingenhulp) en plekken (van Appelscha tot Shanghai).
Een intrigerend hoofdstuk is 'Eros en de Commune'. We zien hier (voor)beelden van verregaande romantisering van de opstand, waar bloedmooie arbeidsters de barricaden opgaan, gekleed in lompen die dan ook de neiging hadden van hun borsten af te zakken. In veel eigentijdse geschriften werden vrouwen die een rol in de Commune speelden als liederlijke prostituees aangemerkt. Aan de andere kant van het spectrum staan de in lange Griekse gewaden gehulde Communardes van Walter Crane, zinnebeelden van kuisheid en morele onbedorvenheid.
Het publieke imago van de grote heldin van de Commune, Louise Michel, was dat van Rode Maagd. Michel had een 'aseksuele uitstraling', volgens velen leek het wel een kerel. Ze zette zich in voor onderdrukte bevolkingsgroepen zoals de Kanaken in Nieuw-Caledonië, zwerfkatten en andere zielige dieren, naar verluidt zelfs muizen.
Dennis Bos raadpleegde voor dit magnum opus een indrukwekkende hoeveelheid materiaal, dat vanzelfsprekend vooral op het IISG te vinden was: 'Het IISG geniet terecht een wereldwijde reputatie om zijn magnifieke verzameling oud papier, maar ik heb er vooral ervaren hoe eindeloos veel waardevoller nog de staf van dit instituut is.'
