Investeren in Nederlands Brazilië: Krediet, schuld en de suikercyclus in de zeventiende-eeuwse Atlantische wereld

Tussen 1630 en 1654 beheerde de Westindische Compagnie (WIC) een kolonie in het noordoosten van Brazilië in de kapiteinschappen Pernambuco, Itamaraca, Rio Grande en Paraiba. Deze kolonie, die haar grootste omvang bereikte tussen 1637 en 1645, was de eerste slavensamenleving en plantage-economie onder Nederlandse vlag in het Atlantisch gebied. Het afgelopen decennium zag een opleving van academische interesse in deze kolonie, maar de rol die private entrepreneurs en investeerders speelden in het financieren van deze eerste Nederlandse slavensamenleving bleef onderbelicht. Het gebrek aan inzicht in deze eerste generatie investeerders in slavernij is problematisch voor een goed begrip van de vroege ontwikkeling van Nederlandse slavernij. Een probleem was lange tijd de afwezigheid van goede bronnen, maar een vondst in het BHIC in Den Bosch maakt het mogelijk om een goed begrip te krijgen van de omvang en de aard van de investeringen in Nederlands-Brazilië. Veel investeerders duiken in de jaren na de val van de kolonie op in Franse, Nederlandse en Engelse kolonies in de Caraïben en e Guyana’s, wat een directe continuïteit laat zien van Brazilië naar de latere kolonies.

Project lead: Erik Odergaard

De belangrijkste output van dit VENI project zijn een openbare dataset die de ongeveer twaalf miljoen gulden aan particuliere investeringen – waaronder persoonlijke leningen, eigendom van suikermolens en rietvelden, vastgoed in de steden, bodemerijleningen en belastingpachten – vastlegt; een boek voor een breed geïnteresseerd publiek over de investeerders in Nederlands-Brazilië en hun relevantie voor de latere Nederlandse Atlantische geschiedenis, uit te geven als deel in de Zeven Provincien reeks; en een serie artikelen voor vaktijdschriften.

Hiernaast is Erik ook bezig met een aantal andere academische boeken in het Engels, waaronder een boek over kaapvaart van de WIC en een algemene geschiedenis van de eerste WIC die de periode 1621 tot 1674 beslaat.

Duur van het project: September 2023 - augustus 2026.

Afbeelding: (Kopergravure, kaart uit 1662 ), uit Atlas Van der Hagen, Collection Koninklijke Bibliotheek, Den Haag