Ondanks hun dappere rol in het verzet...
'Ondanks hun dappere rol in het verzet' kwamen Nederlandse communisten in de Koude Oorlog al snel in een isolement terecht. Hun werd verweten dat zij klakkeloze Ruslandvolgers waren en een totalitair, ondemocratisch bewind verdedigden. Daarom werden communisten door de heersende politieke krachten buitenspel gezet.
De auteur van het zojuist verschenen boek met deze veelzeggende titel, Jos van Dijk, ziet juist al die discriminerende maatregelen tegen de CPN zelf als een ernstige inbreuk op de democratie, want zij waren óók bedoeld om alle linkse en antikoloniale stemmen in Nederland te smoren.
Die visie maakt het boek ook tot een politiek pamflet en verleent het een een zekere mate van actualiteit, waarbij we in plaats van aan communisten aan 'islamieten' moeten denken.
'Zonder de miskleunen en ongelukkige stappen van de CPN zelf te willen verbloemen' schrijft de auteur toch vooral geschiedenis vanuit zijn boosheid over de overheersende anti-communistische sfeer. Die culmineerde in de uitbarsting van volkswoede tegen CPN-gebouwen in november 1956, een reactie op het Sovjet-Russische ingrijpen in Hongarije. Communisten stonden toen bloot aan ernstige bedreigingen en voelden zich zelfs genoodzaakt half en half ondergronds te gaan.
Een uitvoerige en evenwichtige behandeling krijgen de 'miskleunen' van de kant van de CPN niet. Om 1948 (kwestie Tsjechoslowakije) en 1956 (kwestie Hongarije) goed in beeld te krijgen, had bijvoorbeeld de verslaggeving ervan in het dagblad De Waarheid weergegeven kunnen worden. Die riep toch zeker een deel van de heftige anti-reacties op, maar de officiële partijstandpunten blijven eigenlijk buiten beschouwing.
